Mesud Pezeşkiyan ikinci turda İran’ın 9. Cumhurbaşkanı seçildi. Helikopter kazasında ölen İran Devlet Başkanı İbrahim Reisi’den boşalan devlet başkanlığı görevine seçilen Mesud Pezeşkiyan’ı tebrik ediyor ve Türklerin lehine politikalar geliştirmesini bekliyoruz.
İran nüfusunun hemen hemen yarısı Türk kökenli olduğu halde ilk defa bir Türk Cumhurbaşkanı seçilmiş. İran’da Farisi yöneticiler Türkleri ikinci sınıf insan gibi görüyormuş. Birkaç seçimde başkanlık için Türk aday yarışsa da rejim ya aday olmalarına ya da seçilmelerine bir şekilde engel olmuş.
İran halkı varlık içinde yokluğu yaşıyordu. İranlılar gelecekten ümitsiz ve mutsuzdu. İran’daki rejimin gücünü bildikleri için ve seçimlerle bir şeyin değişmeyeceğini düşünüyor olacaklar ki; ilk turda katılım %40 seviyesinde kalmış. İkinci turda ise sandığa sadece %50 seçmen gitmiş.
Pezeşkiyan öz be öz Türk ve 2016’da parlamentonun açık oturumunda Tanrı’nın kendisini bir Türk olarak yarattığını ve hiç kimsenin Türklerin dili ve kültürü ile alay etme hakkına sahip olmadığını, Anayasanın 15. maddesinin bunu sağladığını söylemiş ve her zaman Türklüğüyle gurur duyduğunu övünerek söylemiş.
Pezeşkiyan siyasette sevilen ve güçlü bir figür. Daha önce sağlık bakanlığı yapmış ve önemli görevlerde bulunmuş ve fakat İran’da esas olan dini lider Ali Hamaney’dir. Bazı konularda uzlaşılarak yeniliklere gidilse bile köklü politika değişikliklerine gidilebileceğini sanmıyoruz.
Daha önce birkaç kez Tebriz’e ziyaretlerimiz oldu ve kendimize arkadaşlar edindik. Ailecek görüştüklerimiz de var. Her konuda fikir alışverişi yapıyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası da görüştük. Tebrik ettik, “Durum ne?” diye sorduk. Görüntülü görüşüyorduk, arkadaş oturduğu kafedeki insanları gösterdi.
Pezeşkiyan’dan reform beklentileri çok yüksek. İlk beklenti ve ilk tepki zorla başını kapatanlarda etkisini göstermiş ve kafelerde başı açık kadınlar vardı. Heyecanla “Bu daha başlangıç.” dedi. Bir Türk’ün devlet başkanı olması Güney Azerbaycanlıların hayalleriydi ve beklentileri çok yüksek.
Tabii ki bizim öncelikli beklentilerimiz Türkiye ve Türk dünyası ile ilgili politika değişiklikleri. Yıllar önce 4 arkadaş Tebriz, Nahçivan, Ermenistan ve Gürcistan gezisine çıkmıştık. İlk durağımız Tebriz’di. Bunu Tebrizli arkadaş ile paylaştığımızda üzülmüş ve “Abi Ermeniler gardaşlarımıza soykırım yaptı, topraklarımızı işgal etti. Oraya gitmeniz bizi incitir.” demişti.
Biz de kardeşimize hak vermiş, programı değiştirmiş Ermenistan yerine Ahıska’ya gitmiştik. Güney Azerbaycan halkı böyle düşünüyor. Eminiz Pezeşkiyan’da böyle düşünüyordur. Yeni Başkan bakalım bu konuda ne yapacak?
Ermenistan’ın en büyük destekçilerinden birisi İran’dı. İran kendine göre hesaplar içindeydi fakat şimdi ne olacak? En çok merak ettiğimiz Ermeni politikası değişecek mi? Her devletin, devlet politikalarını belirleyen, devleti yönetenleri dışında resmi ya da gayrı resmi bir yapısı var.
İran’ın bu yapısı zaten resmi yapı ve köklü değişime izin verir mi bilemiyoruz. Belki de İran derin yapısı farklı düşünceler ve arayışlar içinde bulunan Türklerin gazı alınsın diye bir Türk’ün seçilmesine müsaade etmiştir. Biz her şeyi, her olasılığı, her yönüyle düşünüyoruz. Bekleyip göreceğiz.
Adnan ÖZ